تولید آئروژل‌های هوشمند زیست تخریب پذیر برای تشخیص فساد مواد غذایی - دانشکده دامپزشکی
 دکتر یاسر شهبازی |
 دکتر نسیم شاویسی |
پژوهشگران دانشگاه رازی با همکاری دانشگاه آلبرتا کانادا موفق به ساخت آئروژل‌های هوشمند زیست‌تخریب پذیر شدند که می‌تواند تازگی و فساد فیله ماهی قزل‌آلای رنگین کمان را حین نگهداری در یخچال به صورت بصری و بدون نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی تشخیص دهد.
این پژوهش با عنوان: "آئروژل‌های هوشمند بر پایه نشاسته ذرت-کیتوزان حاوی نانوذرات مونتموریلونیت و آنتوسیانین‌های گلبرگ گل داودی: تولید، بررسی ویژگی‌ها و کاربرد آنها در پایش فساد مواد غذایی" (Intelligent aerogels based on corn starch-chitosan containing montmorillonite nanoparticles and Chrysanthemum indicum petal anthocyanins: preparation, characterization, and application in monitoring food spoilage) توسط مهرگان اسدی (دانشجوی دکتری عمومی دامپزشکی)، دکتر یاسر شهبازی (عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه رازی)، دکتر نسیم شاویسی (عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه رازی)، دکتر فرزاد دبیریان (عضو هیئت علمی گروه مهندسی نساجی دانشکده فنی-مهندسی دانشگاه رازی) و دکتر امان الله (گروه علوم تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه آلبرتا، کانادا) انجام شده و در نشریه بین‌المللی Food and Bioprocess Technology (ISI/JCR، چارک اول (Q1)، دارای ضریب تاثیر 8/5) از انتشارات Springer Nature منتشر گردیده است.
در این پایان‌نامه، تیم تحقیقاتی با بهره‌گیری از پلیمرهای نشاسته ذرت و کیتوزان و همچنین نانوذرات مونتموریلونیت و گلبرگ گل داودی آئروژل‌های زیست تخریبپذیر حساس به pH، بخار آمونیاک و آمین‌های بیوژن تولید نمودند. گلبرگ گل داودی در pHهای 4-1، 6-5، 7، 8 و 10-9 دارای تغییرات رنگی مشخص به ترتیب قرمز، قرمز مایل به بنفش، آبی، آبی مایل به سبز و قهوه‌ای بود. این آئروژل‌های هوشمند در آزمایش‌های انجام‌شده روی فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان طی شش روز نگهداری در دمای یخچال نشان دادند که با افزایش فساد و رشد باکتری‌ها، رنگ بسته‌بندی از سفید به آبی تغییر یافته و امکان تشخیص سریع و دقیق تازگی مواد غذایی برای مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند.
به گفته دکتر شهبازی، این فناوری می‌تواند در آینده جایگزین روش‌های پرهزینه و زمان‌بر آزمایشگاهی شود و به عنوان اندیکاتور‌های هوشمند در بسته‌بندی مواد غذایی پروتئینی فسادپذیر نظیر گوشت قرمز، طیور و آبزیان مورد استفاده قرار گیرد. آئروژل‌های ساخته‌شده به‌طور کامل زیست‌تخریب‌پذیر، غیرسمی و سازگار با محیط‌زیست هستند و با استفاده از منابع طبیعی و ارزان‌قیمت تولید می‌شوند. این ویژگی‌ها موجب می‌شود فناوری مذکور در صنعت بسته‌بندی هوشمند مواد غذایی و کنترل ایمنی تغذیه‌ای بسیار کاربردی باشد.